Op 12 oktober 2004 traden Liesbeth List en Ramses Shaffy voor het eerst in zeven jaar weer samen op, in een uitverkocht Nieuwe de la Mar theater. (lees verder) “DEZE GROOTHEID!”
“Ik heb gehuild toen ik de documentaire van Pieter Fleury zag. Héél goed, en met zoveel liefde gemaakt! Wat betreft dat alcoholisme: aan de ene kant is het heel tragisch, maar aan de andere kant, als hij net als Aznavour gewoon was doorgegaan zonder drankprobleem, had hij dan ‘’t Is stil in Amsterdam’ ooit zo mooi kunnen zingen?
“Jawel! Aznavour was geen alcoholist, maar die heeft ook hele treurige liederen gezongen: ‘Hier encore’ bijvoorbeeld en ‘C’est triste à Venice’: dat gaat door merg en been, die eenzaamheid. Dat is de dichter en de acteur die in mensen als Aznavour en Shaffy zit. Er zijn toch ook bij Ramses hele periodes geweest dat hij niet of minder dronk?
“Ja, altijd weer is hij uit zijn as verrezen en dan liet hij zich weer gaan, na een tijd. Toen hij eind jaren zeventig in elkaar gestort was, is hij aan de Refusal gegaan. Daarna kwam Bhagwan en werd zijn leven gevuld. Toen kon hij gewoon zonder drank. Hij kon er zelfs zo goed tegen, dat als wij uit eten gingen en ik uit solidariteit ook water wilde drinken, hij zei: ’Geen sprake van, jij neemt je wijntje!’ En hij viel níet terug! Maar toen Bhagwan hem in de steek liet, toen heeft hij zich weer helemaal laten gaan. Hij had zo’n vast vertrouwen in die man, toen dat allemaal misging daar, in Amerika, en later Poona, en toen ze weer opeens in normale kleren moesten, ja toen ging hij ook maar weer drinken. Ik begreep dat het daarna, toen hij weer terug was in Amsterdam mis is gegaan, maar de kern lag dus daar, in Antwerpen. “Die lag daar.” Terwijl hij daarvoor juist heel goed in vorm was. “Ja, prachtig! Ik was bij de première: een jonge god kwam daar die trap af! Hij heeft hele periodes gehad dat het goed ging, maar als je in Antwerpen gaat wonen, en dan flessen in de bus en daarna dronken, dol en dwaas het nachtleven in… Ja, en toen ging ook zijn leeftijd hem parten spelen.” Zijn laatste tournee, in 1997, heeft nog goeie recensies gehad. “Ja, maar toen was het al mis hoor. Hij was moe, het is steeds uitgesteld; hij was daarvoor ook weer gevallen, moest revalideren, en ja… toen is het proces van Korsakov al begonnen.” Maar zijn geheugen is nu weer heel goed. “Ja, niet te geloven! Als je hem drie jaar geleden had gezien, toen wist je: die man gaat nu heel snel dood. Hij kon niet eens meer praten! Hij herinnerde zich niets! En nu… hij kan je gewoon corrigeren. Geweldig! Die man is zo sterk, dat hij steeds maar weer… Zijn lever had al lang uit elkaar moeten barsten en zijn nieren… Nee hoor! Niets aan de hand! En zijn verstand! Hij praat ook normaal, alsof hij geen Korsakov meer heeft, wat niet kan. Echt een wonder, wat hier gebeurd is.” In mijn interview met Ramses noemde ik hem een 'levenskunstenaar par excellence'. Martin Simek is het daar niet mee eens, die zegt: 'Dat is hij juist niet!' Vanwege de drank. “Dat is hij dus wél! Altijd geweest!” Een paar maanden geleden verscheen 'Brieven uit Rome'...
“Geweldig! Ge-wél-dig! Deze Ramses kende ik niet. De ambitieuze Ramses, die echt ging solliciteren! Dat heb ik nooit meegemaakt, in Nederland. Maar ja, daar was hij al een god. Dit jaar verscheen ook ‘Tous les garçons et les filles’; het chanson heeft vaak iets maatschappijkritisch in zich, staat in de inleiding. Dat gold toch niet voor Shaffy Chantant? “We deden niet aan politiek. Maar ik zong daar ook Brel, ‘Dat soort volk’ bijvoorbeeld. En Shireen Strooker deed Llorca. Nou, als er iemand politiek geëngageerd was, dan was het Llorca! Ik zong ook Theodorakis, de vier Mauthausen-liederen. Dus dat deden we wel. Maar we waren niet cabaret dat het publiek op de feiten duwde, met het vingertje omhoog en aanklachten.” In die jaren werd het niet als geëngageerd beschouwd, maar als het nu zo gedaan zou worden, dan juist wel! “Ja, zeer! Maar op een poëtische wijze.” Nico van der Linden zei: de liedjes van Ramses zijn meer door Sinatra beïnvloed dan door het chanson. “Nee... ‘Vijf uur’ had Sinatra ook kunnen zingen, maar bij Ramses was het toch ook zeer Frans hoor. En bij ‘Vijf uur’ een ‘Sammy’ is het de arrangeur geweest die dat er van gemaakt heeft, waardoor het Amerikaans getint was.” Maar hij is toch wel door de jazz beïnvloed? “Ja, in onze tijd waren we allemaal heel erg francofiel én hielden erg van jazz. Dat ging samen, ook bij de Fransen zelf. Er werd heel veel gejazzd in Amsterdam; het Concertgebouw zat altijd vol met Miles Davis, Thelonious Monk en consorten. Dat was onze tijd. Nina Simone was de heldin van onze generatie. Als je dit soort muziek hoort sluipt er automatisch iets van in je componistenhart.” Onlangs overleed een van de laatste nog levende chansonniers uit dat tijdperk: Serge Reggiani. "Ik heb hem geloof ik twee keer in Parijs zien optreden en had natuurlijk al zijn werk. Prachtige stem! Ramses heb ik aan zijn nummer 'Ma dernière volonté' geholpen: 'Laat me'. Hij moest dat zingen, vond ik. Ik ging met hem mee naar de studio, want dat vond hij noodzakelijk. Dat nummer van Reggiani stond er in twee takes op; toen zei de producer: 'Ho maar, het is prachtig!'. Ook 'Ik drink', op diezelfde elpee, is oorspronkelijk van Reggiani. Geweldig!"
© Sylvester Hoogmoed, augustus 2004
"Het is een wonder, dat dit mag gebeuren" (Liesbeth List)
Niet lang nadat het bovenstaande interview is afgenomen, wordt het grote nieuws op 4 september
naar buiten gebracht: Shaffy & List gaan weer samen optreden, voor het eerst in zeven jaar!
Ramses heeft toegezegd een aantal gastoptredens te zullen verzorgen in de jubileumshow 'Van Shaffy tot Piaf', waarmee Liesbeth dit najaar door de lage landen toert.
Vooral door België, maar tijdens de vier optredens in Nederland zal Ramses acte de précense geven:
12 t/m 14 oktober in het Nieuwe de la Mar (Amsterdam) en 28 oktober in het Oude Luxor (Rotterdam).
Dit laatste concert zou oorspronkelijk plaatsvinden op 16 september, maar wordt dan uitgesteld vanwege stemproblemen van Liesbeth.
Op 12 oktober, in het Nieuwe de la Mar is het dus zover. Piaf is er, Brel, Theodorakis en bovenal Liesbeth List.
Wat een persoonlijkheid, wat een stem!
Vanwege het overweldigende succes worden er op woensdag 13 oktober extra voorstellingen aangekondigd,
die zullen plaatsvinden op 11 november in het Oude Luxor en op 22 & 23 november in het Nieuwe de la Mar.
Er is een ware run op de kaartjes, de volgende ochtend staan de mensen al om negen uur in de rij!
Velen komen te laat en moeten worden teleurgesteld...
Op donderdag wordt er daarom nóg een extra voorstelling ingelast: in het Oude Luxor op 15 november.
Deze is al binnen twee uur uitverkocht.
Op donderdag 28 oktober voltrekt het wonder zich ook in Rotterdam.
In het Oude Luxor is Ramses zo mogelijk nog beter bij stem dan in het Nieuwe de la Mar. Het klinkt grandioos!
En opnieuw is de elegantie waarmee hij Liesbeth de hand kust en het applaus in ontvangst neemt van een feeërieke schoonheid.
Het enthousiasme in de zaal is minstens zo groot als in Amsterdam.
Kijk/luister:
Wij zullen doorgaan *
Applaus!
Enige minpuntje in Rotterdam: de veel te kleine en ongezellige foyer, met het minuscule barretje,
waarvoor veel mensen vrijwel de gehele pauze in de rij staan te wachten tot ze kunnen bestellen, en dat na de voorstelling gesloten is.
Desondanks blijft het nog heel lang druk in het oude theater,
want net als in het Nieuwe de la Mar nemen Ramses & Liesbeth na afloop alle tijd om
handtekeningen uit te delen, reacties in ontvangst te nemen en met bewonderaars op de foto te gaan.
Ramses & Liesbeth zijn één met het publiek, wat Kitty van Mil inspireerde tot het onderstaande schilderij, waarop ze naar hun eigen voorstelling zitten te kijken:
Lees verslag Francisco van Jole
Het Nieuwe de la Mar, 23 nov. (foto's: Martin Muis, meer op zijn website)
|