Zing, vecht, huil, bid, lach, werk en bewonder



SIMEK OVER SHAFFY

"Wie was hij, in zijn Afghaanse jas tot aan zijn enkels? De barman gaf hem een glas wodka zonder dat hij erom had gevraagd. Hij dronk het zoals je water drinkt als het buiten 40 graden is. In één teug, maar toch niet gulzig. Nee, voor het tweede glas, dat hem gretig door een gast werd aangeboden, bedankte hij. Hij moest door. Zijn actieradius overschreed duidelijk de grenzen van dit café. Betalen hoefde hij niet. Zijn aanwezigheid was nog voelbaar toen hij al lang weg was." (fragment uit column 'De apostel', Elsevier, 20 dec. 2008)


Foto: Sylvester Hoogmoed In 2004 liet Martin Simek zich interviewen voor een daklozenkrant. Voorafgaand daaraan ging het het uitgebreid over Ramses. Hoe enorm zijn bewondering ook is, Simek ziet hem niet als levenskunstenaar, absoluut niet. Eerder als een leeuw, gevangen in een kooi.

"Het grote publiek onderscheidt echt bijna niet meer van vals. Dat valse wordt steeds vernuftiger. Men wordt er ook mee opgevoed. Echt komt bijna niet meer voor. Mensen als Ramses gaan daaraan kapot. Die voelen dat onechte als pijn."

"Als mensen in de documentaire van Fleury zien hoe Ramses zingt 'Het is stil in Amsterdam' en dan een oude opname kopen waarop die zelfverzekerde jonge Shaffy dat zong, dan horen ze dat hij eigenlijk toen al voorspelde hoe zijn leven zou verlopen. 'Ik ben zo bang dat die eenzaamheid zal blijven, dat ik altijd zo zal blijven lopen'. Hoe hij dat als oude man zingt en erbij huilt... Zonder dat dat sentimenteel huilen is... Het is voltooid, het lopen is voltooid.
Iemand die zijn hele leven heeft geriskeerd, of vergooid - dat is geen oordeel, maar hij heeft dat leven geleid en is zich ervan bewust wat hij ervan heeft gemaakt. En alleen hij weet of hij daar trots op is of van moet kotsen. Die man, die de maatstaf is voor zichzelf, zijn hele leven lang geweest, die man huilt. Die man ziet zich niet door de bril van zijn succes, niet door de bril van anderen, hij ziet zichzelf en huilt. Als je dat ziet en je zet het zelfvertrouwen van de jonge Shaffy daarnaast en je bent jong, dan kun je bij jezelf zeggen: ook ik ga een leven leiden met mijn talenten en mogelijkheden. Wat wil ik daarmee doen? Ik moet kiezen. Want dat moment van terugkijken - de afrekening - komt voor iedereen. Je kunt je daarvan bewust worden, dankzij zo’n kunstenaar, zo’n kunstwerk."

Het dubbele bij Ramses is: aan de ene kant is er veel verloren gegaan, maar aan de andere kant is het ook prachtig, juist daardoor.

"Daar heb je gelijk in. Daardoor kon hij dat ene liedje zingen, wat hij nooit zo had kunnen doen als hij de gevierde Aznavour was geweest of Moustaki. Moustaki, al zou hij zich in tien bochten wringen, kan dat liedje nooit zo zingen. Dat besef ik. Ramses heeft uiteindelijk dankzij Fleury... je ziet wat een toeval: als die Fleury niet was langsgekomen was dat verloren gegaan."

"Vroeger maakte ik me zorgen om mensen als Ramses Shaffy, die buitengewoon talentvol waren, die eigenlijk misplaatst waren omdat ze zo boven het maaiveld uitstaken, door hun genialiteit. Ramses probeerde zich naar het niveau van zijn omgeving te drinken, te verdoven om te kunnen communiceren. Door de nevel van de misverstanden... Zelfs eind jaren zestig, in die communicatieve maatschappij, toen de mensen opengingen, was zijn verfijndheid en zijn bewustzijn zo hoog, dat weinig mensen hem konden volgen, hem partij konden bieden. Als je jong bent heb je het toch ook nodig om gecorrigeerd te worden. Want niet alles wat hij deed was fantastisch."

"Als Ramses piano speelt en zingt naast Aznavour, en Brel is er ook, dan kan Ramses plotseling met iets komen waar hij normaal nooit mee zou komen. Daarom heeft hij ze nodig. Daarom hebben mensen elkaar nodig: om elkaar te inspireren."

"Ramses is natuurlijk heel belangrijk voor Nederland, maar ik denk dat maar heel weinig mensen dat beseffen. Tegen de tijd dat we ons dat gaan beseffen, zullen we een vals beeld in elkaar plakken van iets dat niet meer bestaat. Op het moment dat we erbij hadden kunnen zijn, hebben we het gemist."



Luister hier naar het prachtige interview dat Simek in 1995 hield met Ramses. En schrijf daarna een woedende mail naar de RVU, die heeft besloten met ingang van 2009 dit programma stop te zetten.



ramses.fanpagina.nl
Ramses Shaffy Website Als het stormt in je hart, ga mee, ga mee...